Ουσιαστικές προϋποθέσεις πολιτογράφησης

 Διατάξεις για τον εκσυγχρονισμό του νομικού πλαισίου για την απόδοση Ιθαγένειας περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Εσωτερικών που τέθηκε χθες σε διαβούλευση.

Όπως αναφέρεται στο σχέδιο, αντικείμενό του είναι η απλοποίηση των διαδικασιών πολιτογράφησης αλλοδαπών ως Ελλήνων πολιτών και η ενίσχυση της δυνατότητας ουσιαστικής συμμετοχής των πολιτογραφημένων πλέον Ελλήνων στην πολιτική ζωή της χώρας.

Σκοπός είναι η μείωση των εκκρεμών αιτήσεων πολιτογράφησης, καθώς και η διασφάλιση της αντικειμενικότητας, της διαφάνειας και της ισονομίας στη διαδικασία πολιτογράφησης των αλλογενών αλλοδαπών.

Ουσιαστικές προϋποθέσεις πολιτογράφησης

Μεταξύ άλλων, το σχέδιο νόμου προβλέπει την τροποποίηση του άρθρου 5Α Κώδικα Ελληνικής Ιθαγένειας.

Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, με την προτεινόμενη ρύθμιση παρατίθενται εκ νέου οι προϋποθέσεις που πρέπει να πληροί ο αλλοδαπός για να πολιτογραφηθεί, με τρόπο ώστε η εξακρίβωση της γνώσης της ελληνικής ιστορίας, γεωγραφίας, του πολιτισμού και των θεσμών του πολιτεύματος που προβλέπεται από την ισχύουσα νομοθεσία να αποκτήσει διακριτό χαρακτήρα και να διαφοροποιηθεί από την οικονομική και κοινωνική του ένταξη, η εξακρίβωση της οποίας αποκτά πλέον αυτοτελή χαρακτήρα.

Η αλλαγή αυτή κρίνεται αναγκαία ενόψει της καθιέρωσης των γραπτών εξετάσεων, με βάση τις οποίες θα εξακριβώνεται αν ο αιτών διαθέτει ή όχι το απαιτούμενο από τον νόμο επίπεδο επάρκειας ως προς τη γνώση της ελληνικής γλώσσας και των λοιπών, κατά τα ανωτέρω, στοιχείων χωρίς να συγχέεται η συνδρομή της προαναφερόμενης προϋπόθεσης με τη διάγνωση της οικονομικής και κοινωνικής ενσωμάτωσης του αλλοδαπού στην ελληνική κοινωνία.

Παράλληλα, επαναδιατυπώνεται το άρθρο 5Β του Κώδικα (Λόγοι ασφαλείας), προκειμένου να γίνουν συγκεκριμένοι οι λόγοι ασφαλείας που δεν πρέπει να συντρέχουν στο πρόσωπο του αλλοδαπού που επιθυμεί να γίνει Έλληνας πολίτης, καθώς και η διαδικασία που ακολουθείται για την εξακρίβωση της ύπαρξης ή μη, αυτών.

Δικαιολογητική και διαδικασία πολιτογράφησης

Με την προτεινόμενη ρύθμιση του άρθρου 5 προστίθεται στα απαιτούμενα δικαιολογητικά για την υποβολή της αίτησης πολιτογράφησης το πιστοποιητικό επάρκειας γνώσεων για πολιτογράφηση ως αποδεικτικό στοιχείο της εκπλήρωσης της βασικής προϋπόθεσης για την υποβολή της αίτησης, η οποία συνίσταται στην επαρκή γνώση της ελληνικής γλώσσας και των στοιχείων ελληνικής ιστορίας, γεωγραφίας, πολιτισμού και θεσμών του πολιτεύματος.

Όπως αναφέρει η αιτιολογική έκθεση, με τον τρόπο αυτό η επιτυχής εξέταση και η απόκτηση του πιστοποιητικού γνώσεων για την πολιτογράφηση καθίστανται προαπαιτούμενο για την υποβολή της αίτησης πολιτογράφησης.

Επιπρόσθετα, με την προτεινόμενη ρύθμιση του άρθρου 6 αποτυπώνεται η νέα διαδικασία πολιτογράφησης.

Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, η αναμόρφωση της διαδικασίας συνίσταται στην εισαγωγή της διαδικασίας των γραπτών εξετάσεων για την απόκτηση του πιστοποιητικού επάρκειας γνώσεων για πολιτογράφηση σε χρόνο προγενέστερο της κατάθεσης της αίτησης πολιτογράφησης.

Ως απαιτούμενο επίπεδο γνώσης της ελληνικής γλώσσας ορίζεται το κοινώς αποδεκτό επίπεδο Β1 του Κοινού Ευρωπαϊκού Πλαισίου αναφοράς για τις ξένες γλώσσες, όπως έχει ήδη καθιερωθεί σε χώρες της Ε.Ε που έχουν ενσωματώσει το γραπτό τεστ (Γερμανία, Γαλλία).

Ειδικότερα, λαμβάνεται επιπλέον υπόψη ότι το επίπεδο αυτό αντιστοιχεί στο επίπεδο γνώσεων μαθητή που έχει ολοκληρώσει τα απαιτούμενα έτη της υποχρεωτικής εκπαίδευσης.

Επισημαίνεται ακόμη ότι, δεδομένης της βαρύνουσας σημασίας που αποκτά η καθιέρωση των γραπτών εξετάσεων ως προς τη δυνατότητα απόκτησης της ελληνικής ιθαγένειας που αδιαμφισβήτητα αποτελεί το επόμενο στάδιο στην εξέλιξη της διαδικασίας ένταξης του αλλοδαπού, η διαδικασία αξιολόγησης ως προς το επίπεδο γνώσης της ελληνικής γλώσσας πρέπει να υπερβαίνει τις προδιαγραφές που έχουν τεθεί για την πιστοποίηση της γλωσσομάθειας στο πλαίσιο κτήσης της άδειας επί μακρόν διαμένοντος που στην προκειμένη περίπτωση είναι το επίπεδο Α2. Επίσης καθιερώνεται η διαμόρφωση Τράπεζας Θεμάτων που θα είναι προσβάσιμη ηλεκτρονικά στους αιτούντες, από την οποία θα επιλέγονται τα θέματα των γραπτών εξετάσεων.

Σημειώνεται ότι ο αλλοδαπός, σε περίπτωση αποτυχίας του στις εξετάσεις, διατηρεί δικαίωμα νέας συμμετοχής του σε αυτές χωρίς περιορισμό με νέα δήλωση συμμετοχής και την καταβολή του σχετικά προβλεπόμενου εξέταστρου.

Για όσους κατέχουν απολυτήριο λυκείου που ακολουθεί το υποχρεωτικό ελληνικό πρόγραμμα εκπαίδευσης, ή έχουν αποφοιτήσει από ελληνικό Α.Ε.Ι. ή έχουν αποκτήσει μεταπτυχιακό ή διδακτορικό τίτλο σπουδών από ελληνικό Α.Ε.Ι., προβλέπεται απαλλαγή από την ανωτέρω εξέταση. Επίσης προσδιορίζονται οι ειδικές κατηγορίες αιτούντων την ελληνική ιθαγένεια που αντί γραπτών εξετάσεων εξετάζονται προφορικά στα θέματα των εξετάσεων.

Στις περιπτώσεις αυτές συμπεριλαμβάνονται τα άτομα που έχουν υπερβεί το 67ο έτος ηλικίας, όσα άτομα έχουν πιστοποιηθεί με σωματική αναπηρία άνω του 67% από Κέντρο Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕ.Π.Α.) ή έχουν διαγνωστεί από αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Υγείας με μαθησιακές δυσκολίες, οπότε οι εξετάσεις διενεργούνται προφορικά ενώπιον ειδικής επιτροπής. Σημειώνεται ότι το ηλικιακό όριο των 67 ετών που έχει επιλεγεί για τη συγκεκριμένη απαλλαγή, συμβαδίζει με το ανώτατο όριο της ηλικίας συνταξιοδότησης που έχει θεσπιστεί με βάση την ισχύουσα νομοθεσία και αποτελεί το ηλικιακό όριο που τίθεται σε σχέση με την ικανότητα προς εργασία του κάθε προσώπου που ανήκει στον ενεργό πληθυσμό της χώρας.

Στο τελικό στάδιο η διαδικασία εξέτασης της αίτησης πολιτογράφησης ολοκληρώνεται με την αξιολόγηση της οικονομικής και κοινωνικής ενσωμάτωσης του αλλοδαπού στην ελληνική κοινωνία, καθώς και της δυνατότητάς του να καταστεί ενεργός πολίτης της χώρας, στοιχεία που δεν μπορεί να αποτελέσουν εκ των πραγμάτων αντικείμενο της γραπτής εξέτασης που έχει σαν κύριο σκοπό την εξακρίβωση του γνωστικού επιπέδου του αιτούντος. Για τον λόγο αυτό η διερεύνηση της εκπλήρωσης ή μη των ανωτέρω προϋποθέσεων διενεργείται με προφορική συνέντευξη ενώπιον δύο κατάλληλα εκπαιδευμένων στελεχών της Γενικής Γραμματείας Ιθαγένειας και σε συνάρτηση με την επιτυχή δοκιμασία στις γραπτές εξετάσεις συμβάλλει στη διαμόρφωση της τελικής αξιολόγησης του αιτούντος.

Με τις νέες αυτές ρυθμίσεις, λοιπόν, υιοθετείται μία ομοιογενής και αδιάβλητη διαδικασία για την εξακρίβωση των ουσιαστικών προϋποθέσεων πολιτογράφησης που αντικαθιστά τη λειτουργία των Επιτροπών Πολιτογράφησης που, εξαιτίας των οργανωτικών και λειτουργικών δυσχερειών που παρουσίαζαν αλλά και του ανομοιόμορφου τρόπου αξιολόγησης των αιτούντων όπως είχε παρατηρηθεί σε πολλές περιπτώσεις, έχουν προκαλέσει μεγάλες καθυστερήσεις στην εξέταση των αιτήσεων, αλλά και μεγάλη ανομοιογένεια στο τρόπο αξιολόγησης ομοειδών περιπτώσεων.

Με το νέο σύστημα των γραπτών εξετάσεων επιδιώκεται να μειωθεί ο συνολικά απαιτούμενος χρόνος για την ολοκλήρωση της εξέτασης της αίτησης πολιτογράφησης, αφού δεν θα εξαρτάται η εξέταση αυτή από την πραγματοποίηση συγκεκριμένου αριθμού συνεδριάσεων και αιτήσεων ανά συνεδρίαση των επιτροπών αυτών. Εξασφαλίζεται δε η επαρκής και αντικειμενική εξέταση των ουσιαστικών προϋποθέσεων πολιτογράφησης, με αποτέλεσμα να περιορίζονται οι παρατηρούμενες αντιφάσεις ως προς την τεκμηρίωση των εισηγήσεων των διαφόρων επιτροπών πολιτογράφησης που έθεταν σε αμφισβήτηση την ποιότητα της αξιολόγησης των προϋποθέσεων αυτών.

Δείτε αναλυτικά το σχέδιο νόμου στο opengov.gr